Doğu’nun tarihi, siyasi ve sosyolojik yönlerini Doğu’nun kendi projeksiyonuyla yansıtmaya çalışan Amin Maalouf, 25 Şubat 1949 tarihinde Lübnan’da doğmuştur. Eğitim sürecini iktisat ve sosyoloji alanında tamamladıktan sonra gazetecilik mesleğine başlayan Maalouf, 1976’dan beri Paris’te yaşamaktadır.
Lübnan doğumlu olan Maalouf, çocukluğunu ve erken gençlik dönemini Orta Doğu ve Mısır bölgelerinde yaşanan hadiselere şahid olarak geçirmiştir. Maalouf, “Uygarlıkların Batışı” adlı eserinde kendi biyografik hikâyesi üzerinden Doğu toplumlarının hassaten Doğu’nun Akdeniz’e bakan bölgesinin fail/fiil ilişkisini tarihi/kültürel bir zeminde incelemeye çalışmıştır. Bu noktada doğu toplumlarının fail/fiil ilişkisini, “Uygarlıkların Batışı” adlı eserinde daha net bir şekilde ortaya koymuştur. Maalouf bu ilişkinin kurgusunu bireysel yaşanmışlığıyla beraber ailesinden aktardığı dolaylı hafızayla kurmuştur. Bilvesile Maalouf, Arap/Müslüman toplumlarının hafızası üzerinden tahayyül ettiği medeniyeti tanımlarken; öteki olarak Batılı/Avrupa medeniyetini koymuştur. Yalnız, Maalouf’un “öteki” telakkisi ontolojik düşmanlıktan ziyade birbirini besleyen iki farklı medeniyet ayrımı üzerinden oluşmuştur. Bu bağlamda kitabın birinci bölümü, buna dikkat çekmektedir. Arap/Müslüman toplumları ile Batılı toplumları bütün yönleriyle değerlendirmeye tabi kılmıştır. Kitabın ikinci bölümünde ise, 1950’li yıllardan itibaren Orta Doğu’da ağırlığını hissettiren ideolojik hareketleri, Arap/Müslüman toplumların yapısal sorunlarına etkileriyle birlikte ele almıştır. Üçüncü bölümde Mısır merkezli Arap dünyasında değişimi ve Arap-İsrail savaşlarıyla Arap toplumlarının yaşadığı travmayı anlatmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise, insanlığın akıbetinin nasıl bir istikamette seyrettiği üzerine tahlil yapılmıştır.
Abstract
Künye
YÜCEL, G . (2020). Doğu ve Batıya Dair Bir Derkenar: Zeus’un İki Yüzü ve Maalouf’un “Uygarlıkların Batışı” (Kitap İncelemesi). Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi , 3 (1) , 131-137.
