Thucydides'in Peleponez Savaşını anlatırken ortaya koyduğu “Savaşı kaçınılmaz kılan, Atina’nın gücünün büyümesi ve bunun Sparta'da neden olduğu korkuydu” (Thucydides, 2009) tespitinin üzerinden yaklaşık 2500 yıl geçti. Savaş üzerine çalışan araştırmacı ve fikir insanlarının halen Thucydides’in cevaplamaya çalıştığı soruya yanıt aradığını görüyoruz: “Savaşın sebebi nedir?” İnsanlık tarihi kadar eski bir olgu olan savaş, uluslararası ilişkiler disiplinin oluşması ile akademisyen ve araştırmacıların çalışma konularından birisi olagelmiştir. Medeniyetlerin yıkılmasına ve devletlerin yok olmasına sebep olan bu olgunun anlaşılması, önlenmesi, en azından sınırlandırılmasına yönelik yaklaşımlar geliştirilmiştir. Buna paralel olarak savaşı doğuran nedenleri anlamaya yönelik farklı disiplinlerdeki çalışmaların da artarak devam ettiği görülmektedir. Esasen savaşın nedenlerinin daha iyi anlaşılmasına ilişkin analiz ve değerlendirmeler siyaset bilimi, sosyoloji, felsefe, ahlak gibi farklı çalışma alanlarından bakış açılarını da zorunlu olarak içermek durumundadır.
Bu makalede söz konusu tarihi soruya cevap arama sürecinde öncelikle erken dönemde öne çıkan düşünce akımlarının ve teorilerin savaşın köken ve nedenlerine yönelik değerlendirmeleri analiz edilmiştir. Yeni nesil savaş kavramı altında ortaya konulan vekâleten savaş ve bu bağlamda terör örgütlerinin rolleri de ele alınmıştır. Savaş alanındaki çalışmaları ile de tanınan Kenneth Waltz’un savaşın kökenlerini açıklarken kullandığı düzeyler olan insan doğası, devlet yapılanması ve uluslararası sistem seviyelerindeki farklı yaklaşımlar eleştirel bir bakışla ele alınmıştır. Bu çalışma, savaşın kökenine ilişkin analizlerde, insan doğası, devlet yapılanması ve uluslararası sistemin yapısının savaş kararlarını doğrudan etkilediği, bazı durumlarda kaynaklık ettiklerini, savaşları anlamada önemli göstergeler olduğu gerçekliği yanında, savaşların nedenlerini tam olarak ortaya koymakta yetersiz kaldığını öne sürmektedir. Bu çerçevede savaşın doğası ve kökeninin anlaşılmasında farklı disiplin ve analiz düzeylerini kapsayan sentez bir yöntemin benimsenmesinin gerekliliği öne çıkmaktadır.
Abstract
It is over 2500 years since Thucydides wrote of the Peloponnesian War: “What made war inevitable was the growth of Athenian power and the fear which this caused in Sparta" (Thucydides, 2009). Ever since, researchers and scholars have frequently asked the same question, which Thucydides tried to answer: What are the main causes of war? The Phenomenon of War, which is as old as human history, has been one of the main study subjects of academics and researchers in international relations and security. Different approaches have been developed to prevent, at least to limit this problem, which caused the destruction of civilizations and the collapse of states. In parallel, it is observed that studies in different fields increasingly continues towards understanding the causes of war. In this context, analyzes and evaluations regarding the better understanding of the origins of war must necessarily include perspectives from different fields of study such as political science, sociology, philosophy, and ethic.
This article analyzes the origins and causes of war in the interpretation of thought and theories of the early period that stands out to seek answers to the mentioned historical question. The concept of new generation war and terrorist groups as actors of proxy war were discussed. Different approaches at the levels of human nature, state structure, and the international system, which are the levels that Kenneth Waltz uses to understand the origins of war, were discussed with a critical perspective. This study suggests that in the analysis of the origin of war, the nature of the human nature, the structure of the state, and the structure of the international system directly affect war decisions and important indicators of understanding it’s nature, however, they are inadequate in fully revealing the causes of the war. So, it is necessary to adopt a synthesis method that covers different discipline and analysis levels in understanding the nature and origin of war.
Künye
Budak, M . (2020). Savaşın Kökenleri ve Vekâleten Savaş Aktörleri Olarak Terör Örgütleri . Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi , 3 (2) , 91-112 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsbder/issue/56775/794295
Anahtar Kelimeler
Savaş, İnsan Doğası, Devlet, Uluslararası Sistem, Terör Örgütleri.
Keywords
War, Human Nature, State, International System, Terror Organizations.
