Bu çalışmada 1974 yılında gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekâtı sonucunda Yunanistan’daki askerî cuntanın devrilmesinden sonra merkez sağı temsil eden Yeni Demokrasi Partisi ile milliyetçi-sol bir politika izlemeyi vaat eden PASOK (Panhelenik Sosyalist Hareket) partilerinin kuruluş süreçleri ve o dönemki temel dış politika ilkeleri incelenecektir. Çalışma kapsamında ağırlıklı olarak Yunanca literatür kullanılmıştır. 1974 yılında kurulmalarından itibaren bu iki parti 2010 yılına kadar Yunan siyasetinde iktidar ve ana muhalefet partisi olarak önemli bir rol üslenmiştir. Çalışmanın ana amacı, Yeni Demokrasi Partisi ile PASOK’un 1974 yılında Yunanistan’daki siyasi kaos ortamında nasıl kurulduğu ve bu kuruluş süresinden sonra izledikleri dış politikanın analiz edilmesidir.
Konstantinos Karamanlis Yeni Demokrasi Partisi’ni kurarken hem ülkedeki askerî rejim karşıtlarından hem de ekonomik gidişattan memnun olmayan geniş halk kitlelerinden destek almaya özen göstermiştir. Ayrıca, Türkiye ile Kıbrıs sorunu nedeniyle yaşanabilecek bir savaşı engellemek ve Avrupa entegrasyonuna katılmanın her koşulda Yunan dış politikasının birinci önceliği olması konusunda büyük çaba sarf etmiştir. Karamanlis’in 1974 yılında oluşturduğu bu temel ilkeler günümüzde dahi Yeni Demokrasi Partisi’nde önemli etkilere sahiptir.
PASOK ise dış politikada kuruluşundan itibaren popülizme önem veren Andreas Papandreu’nun Türkiye karşıtı politikalarını temel almıştır. Bu kapsamda Karamanlis in soğukkanlı politikalarına karşılık Papandreu ise, Yeni Demokrasi’yi vatana ihanetle suçlayacak kadar ağır söylemlerde bulunmuştur.
Abstract
This study will investigate the establishment processes and core principles of the foreign policy of the New Democracy Party, a prominent center-right party in Greek politics and PASOK, a center-left party, following the dissolution of the military junta in Greece due to the Cyprus Peace Operation in 1974. The aim is to analyze the circumstances surrounding the establishment of the New Democracy Party and PASOK in the prevailing political turmoil in Greece in order to provide a reflection of the dominant political climate during this period.
In establishing the New Democracy Party, Karamanlis was diligent in garnering support from both adversaries of the military administration and the populace dissatisfied with the economic conditions. Moreover, he sought to preempt a possible military confrontation with Türkiye rearding the Cyprus issue and to ensure that the European Union would always hold a prominent position in Greek foreign policy. The fundamental tenets set forth by Karamanlis in 1974 persist in significantly influencing the New Democracy Party today.
PASOK's foreign policy, in contrast, was founded on Papandreou’s anti-Türkiye stance, characterized by populism since the party's establishment. In this context, Papendreou’s rhetoric was highly accusatory, asserting that the New Democracy Party was engaging treason, in contrast to Karamanlis' policies, which demostrated a more measured approach.
Künye
Başak, Ü. (2025). Cunta Sonrası Dönemde Yunanistan’da Yeni Demokrasi ve Pasok Partilerinin Kuruluş Süreçleri ve Dış Politikaları. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 8(1), 51-67. https://doi.org/10.59886/tsbder.1534289
Anahtar Kelimeler
Yeni Demokrasi, PASOK, Yunanistan, Karamanlis, Papandreou
Keywords
New Democracy, PASOK, Greece, Karamanlis, Papandreou
