Küreselleşme, sermaye hareketliliğini artırırken iş sağlığı ve güvenliği (İSG) konularında tartışmalara yol açmıştır. Çok uluslu şirketlerin ucuz iş gücü ve düşük düzenleme standartları olan ülkelerde faaliyet göstermesi, çalışanlar için güvencesiz ve tehlikeli çalışma koşullarını beraberinde getirmiştir. Bu çerçevede, Küresel Çerçeve Sözleşmeler, işçilerin temel haklarını korumak ve İSG standartlarını yükseltmek amacıyla uluslararası sendikalar ile çok uluslu şirketler arasında imzalanan anlaşmalar olarak öne çıkmaktadır. Makale, Küresel Çerçeve Sözleşmelerinin sendikal hareketler ve küresel sosyal diyalog bağlamında nasıl bir araç haline geldiğini analiz etmektedir. Küresel Çerçeve Sözleşmelerinin, şirketlerin yalnızca kendi bünyelerinde değil, tedarik zincirlerindeki iş yerlerinde de İSG uygulamalarını geliştirmeye katkıda bulunabileceği belirtilmektedir. Küresel Çerçeve Sözleşmeleri, işçi temsilcilerinin sürece dahil olmasını teşvik ederken, işverenleri ILO standartlarına uyum konusunda taahhüt altına almaktadır. Ancak, Küresel Çerçeve Sözleşmelerinin yasal bağlayıcılığının olmaması ve uygulamada karşılaşılan izleme ve yaptırım eksiklikleri önemli sınırlılıklar olarak ele alınmaktadır. Sonuç olarak, Küresel Çerçeve Sözleşmelerinin etkinliği, taraflar arasındaki iş birliği ve izleme mekanizmalarının güçlendirilmesine bağlıdır. Sendikalar, İSG politikalarını Küresel Çerçeve Sözleşmeleri süreçlerine daha fazla entegre ederek iş yerlerinde daha güvenli koşulların oluşturulması ve küresel ölçekte işçi haklarını geliştirilmesi sağlanabilecektir.
Abstract
Globalization has increased capital mobility while raising debates on occupational health and safety (OHS) issues. The operations of multinational companies in countries with cheap labor and low regulatory standards have led to precarious and hazardous working conditions for employees. In this context, Global Framework Agreements (GFAs) have emerged as agreements signed between international trade unions and multinational corporations to protect workers' fundamental rights and enhance OHS standards. The article analyzes how GFAs have become a tool within trade union movements and global social dialogue. It highlights that GFAs can contribute to improving OHS practices not only within companies but also across workplaces within their supply chains. GFAs encourage the involvement of worker representatives in the process while committing employers to comply with ILO standards. However, the lack of legal binding force and the challenges in monitoring and enforcement are identified as significant limitations of GFAs. In conclusion, the effectiveness of GFAs depends on strengthening cooperation between parties and enhancing monitoring mechanisms. Trade unions can further integrate OHS policies into GFA processes, ensuring the creation of safer working conditions and the advancement of workers' rights on a global scale.
Künye
Çetin, O. M. (2025). Küresel Çerçeve Sözleşmelerinin İş Sağlığı ve Güvenliğine Katkısı. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 8(1), 68-84. https://doi.org/10.59886/tsbder.1649667
Anahtar Kelimeler
Küresel Çerçeve Sözleşmeleri, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG), Küreselleşme, Sendikalar ve Sosyal Diyalog, Çok Uluslu Şirketler
Keywords
Global Framework Agreements (GFAs), Occupational Health and Safety (OHS), Globalization, Trade Unions and Social Dialogue, Multinational Corporations
